اگر به این حقیقت که هوش هیجانی واقعاً در موفقیت شما موثر است پی برده اید به شما تبریک میگوییم اما اگر هنوز هم درباره هوش هیجانی چیزی نمی دانید بهتر است این مقاله را با دقت بخوانید.
برخی از افراد در دنیا هستند که بطور کلی بنظر می رسد در وجود خودشان، احساس آرامش می کنند. این جهان پر از شخصیت های مختلف است. از کسانی که به طور مادر زاد رهبر به دنیا آمده اند تا کسانی که از بقیه، مراقبت می کنند. بعضی نیز قادر هستند افکار مردم را بخوانند و تشخیص دهند که آنها به چه چیزی نیاز دارند.
چرا اینگونه است که لحن بعضی ها، احساسی تر از بقیه است؟
داشتن هوش هیجانی، لزوما به این معنی نیست که شما از هر کس دیگر، کامل تر و بالغ تر هستید یا به روشنفکری معنوی دست پیدا کرده اید و قطعا به این معنا نیست که شما از هر کس دیگری، بهتر هستید.
معنی آن، این است که شما برخی از چیزها را بهتر از اغلب مردم درک می کنید. دلیلش اینجاست.
هوش هیجانی EQ چیست؟
ساده ترین راه برای توضیح هوش هیجانی این است: هوش هیجانی، توانایی تشخیص و درک احساسات خودتان یا تشخیص احساسات دیگران و همدردی با آنهاست. سه نوع هوش هیجانی وجود دارد: درون فردی، بین فردی، و ترکیبی از هردو.
کسانی که از لحاظ عاطفی هوشمند هستند، افرادی هستند که احساساتشان را تحت کنترل دارند. بعنوان مثال، آیا تا بحال کسی را دیده اید که بتواند حتی در داغ ترین بحث ها هم آرام بماند؟ یا بدون آنکه در موقعیت رهبری قرار داشته باشد، مردم از او پیروی کنند و دستوراتش را اجرا کنند؟ این ها از آن نوع افرادی هستند که هوش هیجانی دارند.
هوش هیجانی درون فردی
هوش درون فردی، توانایی شناختن و درک احساسات خود شماست. باور کنید یا نه، بسیاری از مردم، احساسات خود را درک نمی کنند یا نمی توانند خصوصیات رفتاری شان را تشخیص دهند.
اجازه دهید که برایتان یک مثال شخصی بیاورم. من هر ماه در روز شروع قاعدگی ام و روز قبل از آن، آنقدر دیوانه و عصبی می شوم که حتی خودم را نمی شناسم. من بدون دلیل، گریه می کنم، احساس می کنم بی ارزش و ناامید هستم و گاهی اوقات حس می کنم که زندگی، اصلا معنایی ندارد. نمی توانم ساده ترین کارها را بطور کامل انجام دهم و معمولا در صورت امکان، تمام روز را در تخت، استراحت می کنم.
این مسئله، هر ماه اتفاق می افتد. من می دانم که پیش می آید و دوباره ماه بعد تکرار می شود اما برای متوقف کردن آن، نمی توانم کاری انجام دهم. با اینحال، درک اینکه این موضوع، مربوط به هورمون هاست، مرا از انجام کارهای احمقانه و نادرست در آن روزها باز می دارد. من از بحث و جدل با مردم پرهیز می کنم (بطور کلی معمولا با دوری از مردم)، به خودم اجازه می دهم که گریه کنم و حس کنم بدبخت هستم. سپس چند روز صبر می کنم تا احساس بهتری پیدا کنم و روند عادی روزمره ام را از سر می گیرم.
هوش درون فردی، به این معنا نیست که جلوی احساساتتان را بگیرید یا همیشه خوشحال باشید بلکه در مورد تشخیص دادن احساسی است که دارید. درک آنکه احساسات درست و سالم هستند (حتی احساسات منفی تان) و دانستن اینکه چه زمانی به پایان می رسند و چه زمانی باید به دنبال کمک باشید.
هوش هیجانی بین فردی
هوش بین فردی، متفاوت است. آن، توانایی دانستن و درک احساسات اطرافیان شماست. آیا تا بحال یکی از جملات بازاریاب ها را شنیده اید؟ آنهایی که انرژی زیادی دارند و به کارشان بیش از حد علاقه نشان می دهند!
آنها مردم را فریب می دهند. مگر نه؟
دلیلش این است که آنها می دانند که انسانها نیاز دارند که احساس خوبی درباره ی خودشان داشته باشند و باید احساس کنند که قادرند موفق شوند. این فروشنده های مادرزاد (اغلب آنها را در پیام های بازرگانی می بینید) هوش میان فردی دارند و می توانند به یک جمعیت، انرژی دهند.
رهبرانی مانند لوتر کینگ و مارگارت تاچر نیز نمونه های خوبی از هوش میان فردی هستند. توانایی تفسیر احساسات مردمی که برایشان صحبت می کنید و توانایی کنترل جمعیت و همچنین همراه کردن آنها با طرز فکر خودتان، در واقع به مهارت و هوش میان فردی زیادی نیاز دارد.
سه مدل برای هوش هیجانی مورد بحث است:
مدل توانایی
تمام دانشمندان معتقد نیستند که هوش هیجانی، صحیح و درست است. از آنجا که آن، یک هوش قابل یادگیری یا چیزی که بتوانید بطور علمی اندازه گیری کنید در نظر گرفته نمی شود، درباره اینکه هوش هیجانی، یک هوش واقعی نیست بحث و گفتگو وجود دارد.
مهم نیست که احساسات شما درباره آن بحث چه باشد، هنوز سه مدل مختلف علمی وجود دارد که همراه با هوش هیجانی مطرح می شود. اولین آنها، مدل توانایی است.
مدل توانایی بر ۴ مفهوم هوش هیجانی استوار است:
- توانایی شناسایی و تشخیص احساسات خود و احساسات دیگران
- توانایی استفاده از احساسات برای کمک به تفکر
- توانایی درک اینکه چطور یک احساس می تواند منجر به یک احساس دیگر شود
- توانایی مدیریت احساسات در خود و دیگران
این چهار مفهوم هوش هیجانی برای یادگیری، به سالها زمان نیاز دارد. بمنظور داشتن هوش هیجانی، با توجه به این مدل، شما باید قادر به کنترل احساسات خود، ایجاد احساسات در خود در هنگام نیاز، درک چگونگی احساسات دیگران و کنترل احساسات آنها باشید.
تعجب آور است که رهبران کشورها و همچنین رهبران انقلابی، اغلب این ویژگی ها را دارا هستند. برای اینکه رهبر و مدیر باشید، باید واقعا قادر به درک و کنترل احساسات دیگران باشید. تمام رهبرها از این قدرتشان برای کارهای خوب استفاده نمی کنند اما همه آنها، قطعا هوش هیجانی دارند.
مدل مختلط
مدل دوم هوش هیجانی، مدل مختلط است. مشابه مدل توانایی، مدل مختلط یک مرحله به مفهوم هوش هیجانی اضافه می کند.
- توانایی تشخیص احساسات خود
- توانایی کنترل احساسات خود
- مهارت های اجتماعی مورد نیاز برای تغییر احساسات افراد دیگر
- درک و همدردی با احساسات دیگران
- انگیزه برای پیش برد خودتان به سمت موفقیت و اهداف مورد نظرتان
مدل مختلط نشان می دهد که هوش هیجانی، تنها درک خود و دیگران نیست بلکه شامل توانایی تلاش برای دستیابی به اهداف شخصی خود نیز می باشد.
بسیاری از ما اهداف و رویاهای مختلفی داریم با اینحال اغلب ما از آن رویاها صرف نظر می کنیم و آنها را کنار می گذاریم چون احساس می کنیم که هرگز نمی توانیم به آنها دست پیدا کنیم یا اینکه باید برای رسیدن به آنها، تلاش زیادی انجام دهیم.
هوش هیجانی با توجه به مدل مختلط، شامل تنظیم و رسیدن (یا تلاش واقعی برای دستیابی) به اهداف شخصی خودتان می باشد. افرادی که به قله اورست صعود می کنند یا در کانال انگلیس شنا می کنند، بخشهایی از مدل مختلط هستند.
مدل شخصیت
یکی از جدیدترین مدل های هوش هیجانی، مدل شخصیت است که در مقابل دو مدل قبلی قرار دارد. به جای اندازه گیری هوش هیجانی خود بر اساس توانایی تان برای درک و کنترل مردم و شرایط اطراف، این مدل بر توانایی شما به شناخت واقعی خودتان توجه می کند.
همانطور که قبلا اشاره کردم، بسیاری از مردم، واقعا از احساسات خود آگاه نیستند. آنها نمی فهمند که چه احساسی دارند یا مهمتر از آن، چرا این احساس را دارند. یک پرسشنامه وجود دارد که مدل شخصیت، برای تست هوش هیجانی شما از آن استفاده می کند. برخلاف دو شخصیت دیگر، لازم نیست که شما یک رهبر ذاتی یا یک فرد بسیار هدفمند باشید تا سطح بالایی از هوش هیجانی داشته باشید. فقط لازم است که خودآگاه باشید که اغلب بسیار سخت تر از چیزی است که بنظر می رسد.
چرا EQ، اینقدر مهم است؟
هوش هیجانی، به دلایل زیادی مهم است. هوش هیجانی در محل کار، بشدت مورد نیاز است زیرا افراد دارای هوش هیجانی تمایل دارند که کارها را بطور کامل انجام دهند. آنها هدفمند هستند و بطور ذاتی، توانایی رهبری دارند که یعنی می توانند به افراد دیگر نیز انگیزه بدهند. همچنین هوش هیجانی، اغلب به این معنی است که شما قادر به درک طرف مقابل هستید که در دنیای خدمات مشتریان، بسیار مهم است.
در بیرون از محل کار، هوش هیجانی برای حس شادمانی و تندرستی خودتان ضروری می باشد. اگر شما تشخیص ندهید و درک نکنید که چه کسی هستید، قادر نخواهید بود واقعا دیگران را درک کنید یا به آنها کمک کنید. همچنین، هنگامیکه شما از احساسات خود بی اطلاع هستید، به احتمال زیاد به سمت رفتارهای منفی مانند اعتیاد به مواد مخدر و الکل می روید زیرا قادر به رویارویی با مشکلاتتان و مقابله با احساساتتان نیستید.
هوش هیجانی باعث نمی شود که بهتر از دیگران باشید و بطور خودکار شما را یک رهبر بزرگ نمی کند اما در محل کار به شما یک مزیت می دهد، به شما خود انگیختگی بهتری می دهد و امکان می دهد تا بر چالش های زندگی شخصی تان غلبه کنید.
چگونه به هوش هیجانی (EQ) دست بیابید؟
هوش هیجانی چیزی نیست که با آن متولد شویم بلکه برای ایجاد و پرورش به تلاش و زمان نیاز دارد. اگر می خواهید به هوش هیجانی دست یابید، بهترین مکان برای شروع، خودتان هستید. مطمئن شوید هنگامیکه چیزی را احساس می کنید، آن را تشخیص می دهید. آیا شاد هستید؟ چرا؟ آیا عصبانی هستید؟ چرا؟ احساسات خود را بشناسید.
همچنین باید بدانید آنچه که احساس می کنید، خوب و صحیح است. همانطور که ما بزرگ می شویم اغلب به ما گفته می شود که صدمه دیدن، عصبانی بودن یا احساس میل و رغبت، خوب نیست و ما با مخفی کردن این احساسات یا شرمنده بودن بخاطر آنها، بزرگ می شویم. شما باید درک کنید که هر احساسی، صحیح و درست است. شما حق دارید که احساسات خودتان را داشته باشید.
این بدان معنی نیست که شما حق دارید برطبق آن احساسات رفتار کنید. فقط بخاطر اینکه شما می خواهید لاستیک های ماشین سابق تان را پاره کنید، این حق را به شما نمی دهد که واقعا این کار را انجام دهید. هوش هیجانی قادر است که احساسات شما را تشخیص دهد و تعیین کند که چه زمانی باید بر اساس آنها عمل کنید و چه زمانی نباید.
یک دفتر خاطرات از احساسات روزانه خود داشته باشید و به دنبال چرخه ها بگردید. این امر، بویژه برای کسانی که به افسردگی فصلی یا ماهانه (از جمله خودم) دچار می شوند، مفید است. شناخت چرخه ی عاطفی تان به شما کمک می کند که بر احساسات خودتان کنترل داشته باشید و بدانید که چه زمانی، یک چیز طبیعی است و چه زمانی نیست.
تمرین کنید که با دیگران همدل باشید. سعی کنید که خود را جای شخص دیگری بگذارید و واقعا احساسات آنها را حس کنید. توانایی درک دیگران و اینکه حس شادی و درد آنها را واقعا احساس کنید، سخت است اما به هوش هیجانی شما کمک می کند که در هر دو سطح درون فردی و بین فردی رشد کند.
تلاش کنید و واقعا به دنبال هدف هایتان باشید، حتی اگر یک هدف کوچک مانند تمیز کردن خانه در روز تعطیل یا نوشتن نامه برای یک دوست قدیمی باشد نیز شما یک حس موفقیت و شادی بخاطر دستیابی به آن اهداف احساس می کنید. در نهایت قادر خواهید بود که برای ایجاد و موفقیت بسیار بالاتر، آماده شوید.
هوش هیجانی، خوشنودی از خود است و واقعا به شما کمک می کند که خودتان و اطرافیانتان را درک کنید. آیا فکر نمی کنید که وقت آن است که در مورد خودتان، چیزهای بیشتری یاد بگیرید؟